Bạn có thực sự hiểu về bản chất của các kem làm trắng da? Những thông tin dưới đây sẽ giúp bạn biết cách phân biệt những sản phẩm tốt và những thứ quảng cáo thổi phồng?
Cơ chế hoạt động của các chất làm trắng da
Những vết đen như nám má, tàn nhang hoặc các vết thâm và đám thâm sau trứng cá hoặc chấn thương làm bạn phiền lòng, và trong nhiều trường hợp làm da mặt bạn xấu xí.
Bạn tìm đến các sản phẩm làm trắng da, nhưng có quá nhiều sản phẩm trên thị trường quảng cáo có tác dụng làm trắng da, bạn bối rối không biết cái nào thực sự đáng chi tiền. Hãy trở thành khách hàng thông minh bằng cách tìm hiểu các thành phần có tác dụng làm trắng trong các sản phẩm làm sáng da.
Melanin là sắc tố da có màu nâu đen. Melanin tạo ra màu da của các chủng tộc trên thế giới đồng thời cũng tạo ra nám má, tàn nhang và các vết thâm. Người Châu Phi và Châu Á có nhiều melanin nên da họ trông sẫm màu hơn những người Châu Âu da trắng. Tế bào sản xuất melanin trong da được gọi là tế bào sắc tố da (melanocyte). Các tế bào này có rất nhiều chân, các chân này tiếp xúc với các tế bào biểu bì của bề mặt da. Từ đó Melanin trong tế bào sắc tố được vận chuyển qua các chân để vào tế bào biểu bì. Các tế bào biểu bì càng chứa nhiều melanin thì da trông sẽ càng đen.
Melanin là yếu tố bảo vệ của da trước tác động gây hại các tia tử ngoại (tia UV) có trong ánh sáng. Khi đi ngoài trời nắng do tiếp xúc với tia UV cường độ cao nên da sản xuất nhiều melanin hơn để bảo vệ, kết quả là da bạn trông sạm đen lại. Những người Châu Âu da trắng hay bị ung thư da vì có ít melanin bảo vệ, bệnh này ít gặp ở người Châu Phi và Châu Á. Qúa trình mang thai hoặc sử dụng các thuốc tránh thai làm thay đổi nội tiết làm tăng sản xuất và giải phóng melanin gây ra nám má. Ánh nắng kích thích tế bào sắc tố tăng sản xuất melanin gây ra những nốt tàn nhang. Các tình trạng viêm da như trứng cá, các chấn thương, bỏng… kích thích tế bào sắc tố da, hậu quả là hình thành các vết thâm, đám thâm da. Các vết đen như nám má, tàn nhang, vết thâm được gọi chung là các rối loạn sắc tố da, những người bị các vấn đề này được xếp vào loại da nhiễm sắc tố.
Các chất làm trắng da hoạt động theo 3 cơ chế chính:
1.Ức chế tổng hợp melanin trong tế bào sắc tố;
2. ngăn cản quá trình vận chuyển melanin từ tế bào sắc tố vào tế bào biểu bì;
3. Khử tế bào sắc tố.
Các sản phẩm làm trắng da cần sử dụng ít nhất 6-8 tuần mới mang lại kết quả rõ rệt. Qúa trình làm trắng da luôn mất nhiều thời gian và cần kiên trì hơn những thứ khác.
Hướng dẫn đọc các thành phần làm trắng da trên vỏ hộp sản phẩm
Trên ngành mỹ phẩm hiện giờ có rất nhiều thành phần làm trắng da, các bạn lấy thử 1 hộp kem mỹ phẩm mà bạn đang có sẽ tìm thấy một trong những thành phần mình list sau đây giữ tác dụng làm trắng (lightening hoăc antioxidant): hydroquinone, kojic acid, azelaic acid, beta arbutin, mulberry root extract, alpha burtin, licorice extract, steroids, chromabright,magnesium L Ascorbyle phosphate, niacinamide , aleosin, glutathione, ezyme of papaya,vitamin C,vitamin A, mecury-based v..vv (còn nhiều nữa nhưng mình chỉ list những tên thông dụng). Đó là những thành phần mà bên mỹ phẩm các nước trên thế giới hay dùng. Riêng những thành phần mình kể tên sau đây thì thấy hầu hết được dùng ở châu Á (điển hình là Trung quốc và Việt Nam) mà thảo dược đông y chiếm phần lớn: bột ngọc trai, nhân sâm, bạch truật, bột hoa đào, bạch linh, chiết xuất dâu tằm, sữa ong chúa, bột nghệ, hạt bí đao, chiết xuất trà xanh, bột cám gạo …
Thành phần thì rất nhiều nhưng cơ chế làm trắng da thì chỉ có mấy cách căn bản:
- Loại bỏ đi lớp tế bào chết, già cỗi bên trên. Lớp da tươi, trẻ mới bên dưới sẽ làm da bạn trông sáng hơn ( như vitamin C , các loại kem có chứa thành phần là acid hoặc chiếc xuất các loại hạt, cây, lá có thành phần là acid tự nhiên, amino acids…)
- Thành phần có chất làm ngăn chặn sự sản sinh của melanin trong cơ thể (hydroquinone,kojic acid, các loại vitamin giúp làm chậm lại quá trình oxy hoá)
- Thành phần giúp hấp thu những tia uva, uvb, ngăn chặn quá trình phát triển của melanin khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (như niacinamide, licorice extract.)
Một loại kem dưỡng làm trắng có thể dùng 1,2 , thậm chí cả 3 cơ chế kết hợp với nhau.
Nhưng điều quan trọng đó là: thành phần nào thực sự hiệu quả và an toàn? Thành phần nào có nguồn gốc từ nhiên nhiên và thành phần nào có nguồn gốc hoá học ?
Nếu để giải thích ra từng thành phần một thì viết 1 bài dài chục trang cũng chưa hết nên mình tóm gọi lại cho mọi người dễ hiểu:
1. Hydroquinone: trước đây nó rất thịnh hành ở các loại kem làm trắng trên thế giới vì nó cực kì hiệu quả , trắng nhanh trong thời gian cực ngắn và giá thành thì cực rẻ. Tuy nhiên nó đã bị cấm vì sự tàn phá mạnh gây ra cho sức khoẻ con người. 6/10 người từng sử dụng kem một thời gian sẽ thấy tình trạng da sạm dần, đen dần, cuối cùng là nám sậm toàn bộ khuôn mặt ( khoa học gọi là chứng exogenous ochronosis), ngoài ra nó còn gây nên bệnh ung thư máu ( thử nghiêm trên chuột và một số động vật), có ảnh hưởng sức khoẻ lâu dài. Một số form của hydroquinone: monobenzyl, monomethyl, thấy rất nhiều trong những sản phẩm skin bleach như kem tắm trắng, sản phẩm làm trắng body…
2 . Mecury-based ( kim loại hoá học – thuỷ ngân ): rất nhiều kem làm trắng có thành phần là mecury hoặc base là mecury (mercurous chloride, calomel, mercuric, mercurio). Cũng như hydroquinone, giá thành rẻ, kết quả nhanh đã khiến cho 5/10 kem dưỡng trắng xuất phát từ Châu Á có thành phần này. Nó không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khoẻ nghiêm trọng mà còn ảnh hưởng đến cả những thế hệ sau nếu bạn sử dụng kem có thành phần này khi mang thai. Trong những thành phần làm trắng da, Mecury được xem như là nguy hiểm nhất khi nó tàn phá thận, hệ miễn dịch, hệ thần kinh…
3. Steroids: rất thông dụng trong các loại kem làm trắng ở Châu Á, được nhiều người Việt Nam biết đến với tên gọi corticod ( corticod là một form của steroids, tên khoa học là corticosteroid ). Tác hại của nó tương đương với Hydroquinone, mecury với tác dụng phụ là mang toxic (độc tố) vào sâu trong tế bào da của bạn, làm bạn phụ thuộc vào nó hoàn toàn nếu muốn giữ làn da sáng màu như ý muốn. Tuy nhiên đến một lúc nào đó da bạn sẽ từ từ đậm màu dần, da mỏng, dễ nổi mụn, muốn khôi phục lại một làn da khoẻ mạnh là cực kì khó và tốn nhiều công sức.
Steroids được dùng với tác dụng chính là chữa trị bệnh ngoài da, được dùng trong y học với sự giám sát của bác sĩ. Tác dụng phụ của steroids là làm trắng da, và vô tình nó lại trở thành thành phần trong kem làm trắng. Lí do: rẻ và rất hiệu quả.
Ba chất mình vừa kể trên là chất xuất hiện nhiều nhất ở các kem dưỡng trắng có xuất phát từ Thái lan, Hongkong, India hiện nay. Do giá thành quá rẻ ($20/kg so với thành phần làm trắng chiết xuất tự nhiên như licorice extract giá đến $10.000/kg ) và hiệu quả mang lại quá ” tuyệt vời” nên hiện giờ nó vẫn được sử dụng rộng rãi dù FDA ở Mỹ đã có lệnh cấm nhập những loại kem có chứa 3 chất trên từ Châu Á.
4.Kojic Acid: chiết xuất từ gạo, thành phần chính để làm rượu sake. Đây là một trong những thành phần chính làm trắng da của mỹ phẩm Nhật, có hiệu quả tốt và an toàn cho da.
5.Beta Arbutin: là một natural form được tìm thấy ở cây Uva Ursi. Arbutin được xem như là loại thay thế hydroquinone khá hiệu quả, an toàn và mang tính chất natural.
6. Mulberry extract (chiết xuất dâu tằm) chiết xuất rễ cây Mulberry có hiệu quả làm trắng tuyệt vời, bên cạnh đó nó lại an toàn tuyệt đối cho da, thích hợp cả cho da nhạy cảm.
7. Alpha Arbutin: chiết xuất từ cây Uva Ursi, là một dạng form khác của Arbutin nhưng có hiệu quả làm trắng mạnh gấp 10 Beta Arbutin.
8. Licorice Extract (chiết xuất cam thảo): là một thành phần có chiết xuất từ thiên nhiên. Nó được xem như một trong những thành phần làm trắng da natural tốt nhất và có hiệu quả nhất. Tuy nhiên giá khá cao.
9. Magnesium L Ascorbyl phoshate: a form of vitamin C. Vừa giúp ngăn chặn sự phát triển melanin, vừa có thành phần chống nắng. Tuy nhiên hơi mạnh, không thích hợp dùng lâu dài và không hợp cho người có làn da nhạy cảm.
10. Niacinamide ( vitamin B) : tốt cho da, chống nắng…
11. Aleosin (chiết xuất từ aloe vera): thành phần thiên nhiên, hấp thu tia Uv, dưỡng trắng nhẹ.
12. Lycolic acid: là một loại acid tự nhiên chiết xuất từ mía , có tác dụng làm trắng nhẹ.
13.Glutathione: đây là thành phần giúp làm trắng da nổi tiếng, làm mưa làm gió nhất Châu Á hiện nay, từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippine đến Vn. Glutathione không chỉ là thành phần trong kem làm trắng mà còn được sử dụng như viên thuốc vitamin uống làm trắng da khi kết hợp với vitamin C và một số acid mino khác. Glutathione là một dạng antioxidant được tạo thành bởi glycine, glutamic acid và cysteine . Nó là một dạng protein trong cơ thể con người do gan tạo ra. Nó hiện được dùng rộng rãi trong ngày y để chữa nhiều loại bệnh như ung thư , gan, da lão hoá, bệnh sen suyễn, bệnh tim mạch, bênh HIV, mất trí nhớ v.v..
Theo như những gì Chuyên gia đọc tổng hợp từ các tài liệu tham khảo vì Glutathione có tác dụng phụ ngăn chặn sự phát tán của melanin ở loài vật, tuy nhiên ở người chưa có kiểm chứng xác thực mà chỉ là tin đồn thổi là chính của những người buôn bán chất này. Hiện tại ở Mỹ nó chỉ được sử dụng để chữa bệnh với sự giám sát của bác sĩ, tuy nhiên trên ebay, amazon và những trang web bán mỹ phẫm vẫn rao bán rất nhiều thuốc uống và thuốc tiêm có thành phần tổng hợp của glutathione và vitamin C nồng độ khá cao. Do không có bác sĩ giám sát nên có nhiều người đã bị tử vong khi uống hoặc chích quá liều lượng.
14. Bột ngọc trai: bột ngọc trai có tác dụng làm trắng da chỉ được các nước Châu Á công nhận, riêng FDA ở Mỹ vẫn chưa approve đó là một thành phần trong kem làm trắng mặc dù đã có rất nhiều bài nghiên cứu về ngọc trai và viết về nó như một ingredients để giữ được sự trẻ trung, mịn màng của làn da.
Theo lời của một vị thầy thuốc Đông Y lâu năm trong ngành, thì nói đó là một trong những chất làm trắng da tốt và an toàn nhất, nó còn có antioxidant cao nên giữ da được trẻ lâu, chống lão hoá. Những loại kem dưỡng da của các vị cung phi thời xưa đều có thành phần ngọc trai. Mình đi học hỏi thầy cô thì đều được trả lời là ” never heard that peal can make your skin lighter.
15. Nhân sâm, bạch truật, bột hoa đào, bạch linh, chiết xuất dâu tằm ,sữa ong chúa, bột nghệ, hạt bí đao, chiết xuất trà xanh… : ngoại trừ chiết xuất trà xanh, chiết xuất dâu tằm ra thì những thành phần còn lại cũng không được công nhận là có tính năng làm trắng da từ FDA, có những thành phần có lẽ chỉ thông dụng đối với người Châu Á. Nhưng theo các thầy thuốc đông y thì những thành phần trên đều giúp nuôi dưỡng da sâu từ bên trong, có nhiều dưỡng chất, vitamin tốt cho da nên sẽ giúp da đep lên từng ngày. Mình chưa tìm hiểu sâu về đông y nên chưa hiểu rõ những thành phần này, nhưng mình chắc chắn một điều là nó 100% thiên nhiên, không hoá chất, không có tính năng làm mỏng da . Riêng về tính năng ngăn chặn sự phát tán của melanin thì mình sẽ tìm hiểu kĩ hơn và viết trong bài khác. Các thành phần thảo dược đông y thì dịu nhẹ hơn, nó thiên về nuôi dưỡng, chăm sóc da sâu từ bên trong nhiều hơn nhờ chứa nhiều thành phần có tính chất antioxidant nên giữ được làn da trẻ trung lâu dài.
-Những thành phần đông y tác dụng sẽ chậm hơn, nhưng sau khi ngưng, da bạn vẫn giữ nguyên màu da.
- Riêng những mỹ phẩm có thành phần giúp ngăn chặn sự phát tán của melanin thì các bạn phải luôn dùng nó nếu muốn giữ màu da theo ý muốn. Nếu ngưng một thời gian làn da sẽ trờ lại màu nguyên thuỷ vì hoạt chất giúp ngăn chặn sự phát triển của melanin không còn nữa.
- Những thành phần giúp loại bỏ lớp da tế bào chết, làm da sáng hơn: các bạn nhớ luôn dùng kèm kem chống nắng khi ra đường, tránh nắng vào những giờ nắng gắt, dùng kèm theo những thành phần nuôi dưỡng khác giúp da khoẻ hơn. Tránh lạm dụng, sử dụng lâu xài sẽ gây mỏng da, khiến da càng dễ bắt nắng.
Ngoài những thành phần thông dụng trên thì vẫn còn nhiều chất làm trắng trên thị trường mỹ phẩm mà mình không kể tên hết được, tuy nhiên ít nhiều các bạn cũng có khái niệm thế nào là một thành phần tốt, một thành phần xấu, thành phần nào có nguồn gốc từ thiên nhiên và thành phần nào có nguồn gốc từ hoá học. Những sản phẩm mang thành phần thiên nhiên lành tính sẽ lâu có kết quả hơn, nhưng tất nhiên nó sẽ an toàn cho bạn hơn.
FB: https://www.facebook.com/duocmyphamphap
